Niepodległa na stulecie Bitwy Warszawskiej – ogólnopolski konkurs literacki

Rok 1920 był dla odradzającej się Polski wyjątkowy. Choć z początkiem lutego II Rzeczpospolita zyskała dostęp do morza, to jednak na Śląsku czy Mazurach granice wciąż pozostawały niepewne. Najbardziej dynamiczna sytuacja panowała na wschodzie kraju. W latach 1918-1919 toczyła się wojna polsko-ukraińska o województwa południowo-wschodnie, z kolei lata 1919-1921 to czas zmagań z bolszewicką Rosją o przyszłość całej Polski. Decydujący okres wojny polsko-bolszewickiej przypadł na wspomniany rok 1920 – wydawało się wówczas, że szybko postępujące wojska bolszewickie może zatrzymać tylko cud. W obronę przed najeźdźcami zaangażowali się Polacy ze wszystkich regionów kraju, od świeżo włączonego do Polski Pomorza po Śląsk, od Wielkopolski po Kresy Wschodnie. 13 sierpnia rozpoczęła się jedna z najważniejszych bitew w historii Polski i Europy, określana mianem Cudu nad Wisłą. Starcie zakończyło się 20 sierpnia spektakularnym zwycięstwem Polski, a jego przypieczętowaniem było podpisanie traktatu ryskiego, które nastąpiło już pół roku później, 18 marca 1921 r.

Sto lat później po tamtych wydarzeniach, Biuro Programu „Niepodległa” ogłasza ogólnopolski konkurs literacki „1920”.

Konkursem pod symbolicznym hasłem „1920” chcemy zachęcić do stworzenia literackiej panoramy tamtych niezwykłych czasów. Niezwykłych, bo odrodzona po ponad stu latach zaborów Polska musiała zmierzyć się z niełatwym zdaniem obrony i utrzymania swojej obecności na nowych mapach świata. Choć wewnętrznie wciąż była w trakcie jednoczenia (nie było nawet wspólnej waluty – złotówka miała pojawić się dopiero kilka lat później!), musiała pokazać, że jest jednak krajem, w którym solidarność, bohaterstwo, braterstwo i wolność to nie tylko puste hasła, ale podstawowe wartości, którymi kieruje się cały naród. Chcemy pokazać, że cel, który przyświeca dzisiaj działaniom Biura Programu „Niepodległa”, czyli wzmocnienie poczucia wspólnoty obywatelskiej Polaków, jest tożsamy z tym, którym kierowali się nasi przodkowie w czasie nawały bolszewickiej.

PANORAMA PIÓREM PISANA

Na sukces roku 1920 złożyły się wysiłki całego społeczeństwa – ochotników, którzy masowo zaciągali się do wojska, radiowywiadu, który złamał radzieckie szyfry, kobiet, które jako sanitariuszki oraz wywiadowczynie działały w okolicach frontu, piekarzy zaopatrujących tysiące żołnierzy… Za sprawą konkursu mamy nadzieję stworzyć literacką panoramę roku 1920, pokazującą przekrój różnorodnych podejmowanych wówczas działań.

Czekamy na opowiadania kryminalne (jak policja dawała sobie radę w obliczu groźby nadciągających wojsk radzieckich, kiedy wciąż trzeba było walczyć o utrzymanie  lokalnego porządku i bezpieczeństwa?), szpiegowskie (agenci i agentki, radiowywiad, tajne plany i wykradzione dokumenty…), a także obyczajowe (jak wyglądało życie w roku 1920, z czym mierzyło się społeczeństwo?), czy nawet romanse (bo przecież miłość w czasach wojny jest nieodzowna!). W naszym konkursie gatunek nie stawia ograniczeń – przyjmiemy zarówno klasyczne opowiadania, jak i prace stylizowane na reportaże czy listy. Prace mogą być wymysłem wyobraźni autorów, mogą opierać się na prawdziwych wydarzeniach i postaciach, mogą być także zapisem rodzinnych historii. Może być dramatycznie, romantycznie, z dreszczykiem bądź na wesoło. Chcemy wiedzieć, jak według współczesnych Polaków mógł wyglądać rok 1920!

Ze względu na przypadające w tym roku stulecie Bitwy Warszawskiej, zachęcamy, aby w pracach pojawił się motyw walki o wolność, wojny polsko-bolszewickiej bądź związany z Bitwą Warszawską.

ZASADY  UDZIAŁU

Zgłaszana praca nie może przekraczać objętości 30000 znaków ze spacjami. Konkurs jest przeznaczony dla osób, które mają ukończony 16. rok życia.

Prace należy przesyłać do 15 sierpnia 2020 roku na adres konkurs@niepodlegla.gov.pl. Jedna osoba może zgłosić jeden tekst.

UWAGA! Tekstów nie należy podpisywać imieniem i nazwiskiem, a jedynie wybranym przez siebie pseudonimem i tytułem pracy. W treści maila należy podać swój pseudonim, tytuł tekstu oraz dane kontaktowe. Niezbędne jest załączenie oświadczenia konkursowego (może być skan/zdjęcie wypełnionego oświadczenia konkursowego).

CO MOŻNA WYGRAĆ?

Organizatorzy przewidzieli nagrody pieniężne: do 10 nagród równoważnych, w wysokości 4 tysięcy złotych brutto każda.

Niewykluczone są także nagrody dodatkowe, nieujęte w regulaminie.

Organizator postara się najlepsze prace wydać w antologii pokonkursowej (razem z tekstami członków jury), która ukaże się w setną rocznicę podpisania traktatu ryskiego, kończącego wojnę polsko-bolszewicką: 18 marca 2021 roku.

W komisji konkursowej zasiądą m.in. przedstawiciele Biura Programu „Niepodległa”, uznani pisarze oraz przedstawiciele wydawnictwa. Ogłoszenie wyników nastąpi w październiku 2020. Organizatorzy skontaktują się ze zwycięzcami, a lista nagrodzonych pojawi się m.in. na stronie www.niepodlegla.gov.pl.

Podobnie jak miało to miejsce przy okazji „Stulecia kryminału”, tak i teraz chcemy, aby antologia pokonkursowa pomagała innym, dlatego zyski ze sprzedaży zostaną przeznaczone na cele charytatywne.

WAŻNE TERMINY:

15 czerwca 2020 – ogłoszenie konkursu na www.niepodlegla.gov.pl oraz w mediach społecznościowych

15 sierpnia 2020 – koniec naboru prac konkursowych

Do 15 października 2020 – ogłoszenie wyników konkursu

marzec 2021 – premiera antologii pokonkursowej

UWAGA! Terminy mogą ulec zmianie.

POMOC PRZY PISANIU

Zdajemy sobie sprawę, że pisanie wymaga olbrzymiego zaangażowania ze strony autora. Aby zatem ułatwić nieco poszukiwanie materiałów przydatnych przy tworzeniu opowiadań konkursowych, polecamy następujące źródła:

• „Wiktoria 1920” – co tydzień w czwartkowy wieczór na niepodlegla.gov.pl pojawia się zestaw artykułów i innych tekstów źródłowych z okresu wojny polsko-bolszewickiej, wybranych i opracowanych przez historyków z Ośrodka KARTA. Archiwalne odcinki można znaleźć w zakładce „O Niepodległej”.
• „Niepodległa. Dzień po dniu” – na antenie Programu Pierwszego Polskiego Radia od poniedziałku do soboty o 8:32 można wysłuchać krótkich kronik sprzed stu lat. Archiwalne odcinki można znaleźć na stronie Polskiego Radia.
• Serwis internetowy poświęcony w całości Bitwie Warszawskiej – od połowy lipca rusza serwis stworzony przez Biuro Programu „Niepodległa” oraz Polskie Radio, prezentujący historię wojny polsko-bolszewickiej, jej przyczyny i skutki.
• Na stronie niepodlegla.gov.pl w zakładce „O Niepodległej” od końca czerwca dostępna będzie wystawa planszowa poświęcona wojnie polsko-bolszewickiej, stworzona przez Biuro Programu „Niepodległa” oraz Muzeum Wojska Polskiego. Bogato ilustrowane plansze w sposób bardzo przystępny przedstawią historię wojny polsko-bolszewickiej.

Partnerem konkursu jest Fundacja KGHM Polska Miedź.